[vc_row][vc_column][vc_separator][vc_column_text]Een God voor iedereen of ieder zijn God?

Naar aanleiding van de Virga Jessefeesten 2017 werd een artistiek project uitgewerkt rond het thema ‘Een God voor iedereen of ieder zijn God’.

De uitdaging lag er in om in huidige onzekere tijden een kunstzinnige invulling te geven aan het concept ‘moreel leiderschap’.

Informatie over het kunstwerk vindt u hieronder. Voor het filosofische discours verwijzen we u naar het tweede nummer van de Coöperatieve Courant (www.decooperatievecourant.be)

beeld

titel: Cernunnos
keramiek
hoogte : 55 cm breedte: 25 cm
ontwerp: C-network
15 exemplaren gesigneerd en genummerd

kleuren:
rood: 5 exemplaren
wit:  5 exemplaren
zwart:  5 exemplaren

kostprijs
350 euro incl. btw
huurkoop 30 euro p/maand – 1jaar (totale prijs 360 euro incl. btw)
huurkoop 16 euro p/maand – 2 jaar (totale prijs 384 euro incl. btw)

Virga Jessefeesten 2017

In onze seculiere samenleving lijken de Virga Jessefeesten een anachronisme. Deze tijd heeft nog weinig van doen met de kerkelijke beleving van deze traditie van pakweg 50 jaar geleden. En toch brengt het telkens opnieuw heel wat volk op de been. De vraag is echter in welke mate deze toeloop te wijten is aan handige city marketing, gevoelens van nostalgie en traditie dan wel met christelijke devotie?

In onze postmoderne maatschappij is de ontkerkelijking al een hele tijd aan de gang. Waar het modernisme nog het geloof uitdroeg in ‘de grote verhalen’ en alles liet vertrekken vanuit de rede, stelt het postmodernisme daar een grote relativering tegenover. ‘Gott ist Tod’ stelde Nietzsche op het eind van de 19° eeuw. Maar niet enkel op vlak van religie komen zekerheden in gedrang. Het eindeloze geloof in de kennis, in de maakbaarheid van de samenleving is voorbij. Er is geen universele waarheid meer. Of wat te denken van de boutade: ‘wetenschap is ook maar een mening’. We zien op maatschappelijk vlak een sterke evolutie naar individualisme en onafhankelijkheid.

De vraag naar ‘een God voor iedereen of ieder zijn God’ kan ‘God’ ook als metafoor worden gezien voor ‘waarheid’. Als er geen universele waarheid meer zou gelden, waar kan men dan naar teruggrijpen. Wat moet de leidraad worden. Wie vormt en determineert het moreel gezag. Naar welke maatstaf dienen we toe te leven?

Het artistieke project dat ter gelegenheid van deze Virga Jessefeesten werd opgezet zoekt een manier om de grondslagen uit het post modernisme te ‘verbeelden’.

Hierbij werd gebruik gemaakt van een icoon uit de rooms katholieke godsdienst die duidelijke linken heeft met andere godsdiensten en culturen. Hiermee wordt getracht tot een concept te komen waar verschillende godsdiensen en culturen worden samengebracht. De mens, als individu, bepaalt vrij welke God, moreel leider of morele leidraad hij/zij belangrijk acht.

Iconografie

Iconografie is de wetenschap van de beeldbeschrijving: op welke manieren worden gebeurtenissen, zaken en personen voorgesteld in schilderijen, beelden, prenten enz.

Het hert

De optie bij dit project om voor de beeltenis van het hert te kiezen ligt voor de hand. Zo vind je het hert terug op het wapenschild van de stad Hasselt. Een andere insteek is het  thema van de Virga Jessefeesten 2017: ‘hoop’. We zien dat het hert in heel wat culturen een symbolische betekenis krijgt toebedeeld die hierbij aansluit. Herten worden van oudsher in verband gebracht met de kringloop van de natuur, met ondergang en wederopstanding, omdat het in het voorjaar zijn oude gewei afschuurt tot het er in bloedige flarden bijhangt, zodat een nieuw de kans krijgt om aan te groeien.  Herten staan symbool voor hemels verlangen, ongedisciplineerde kracht, de overwinning van het kwaad en jeugdigheid naast het herboren worden, de vernieuwing en de hoop.

Het hert heeft ook een belangrijke religieuze betekenis. En dit niet enkel in het hedendaagse rooms katholieke geloof maar ook bij de vroegere natuurgodsdiensten.

Cernunnos

In de Keltische cultuur is Cernunnos een godheid die dicht bij een universele ‘vadergod’ komt. Op artefacten (ketels/kommen) die naar men vermoedt werden gebruikt bij druïdische religieuze  plechtigheden vinden we afbeeldingen van deze godheid terug. Op het beeld in bijlage zie je Cernussos – een mannelijk gehoornde god – in een zittende houding met gevouwen benen. In zijn rechterhand houdt hij een troque en met de linkerhand grijpt hij een slang bij de kop. Links van hem staat een hert met hetzelfde gewei. Er zijn nog hondachtige, katachtige, runderachtige figuren en een menselijke figuur die een vis berijdt.

 

Dit rijk gedecoreerde vat dateert uit de de 2 of 1° eeuw voor Christus en werd gevonden in Gudestrup, (Himmerland) Denemarken in 1891.

 Hubertuslegende

In het christelijke geloof vinden we referenties aan de Keltische cultuur in de iconografie en legendes van  de heilige Eustachius van Rome (+118) en Sint Hubertus van Luik (655-727)

Gezien er in de christelijke cultuur van heiligen geen portret bewaard was gebleven (toch niet voor 1500) moesten beeldende kunstenaars beroep doen op alternatieven. Als teken van heiligheid kregen ze een algemeen kenmerk als een nimbus of aureool. Dit archetypisch symbool vind je ook in andere religieuze culturen zoals de oosterse mandala’s. Om ze herkenbaar te maken kregen ze een attribuut ontleend aan het leven of de legende van de heilige.

Sint Hubertus wordt in verband gebracht met de jagerslegende. Hij wordt dan ook veelal als jager afgebeeld, hoge laarzen, hoed op het hoofd en een hert met een kruis in het gewei. Verder zie je hem ook met een kuisboog, jachthoorn, hond en een boek waarop eventueel een klein hertje zit of sleutels die hij van de Heilige Petrus gekregen zou hebben om er hondsdolheid mee te genezen. Deze ziekte werd vroeger bestreden door de wonde uit te branden met een gloeiend ijzer in de vorm van een sleutel.

C-network

C-network nam als basis voor het beeldend project de  legende van Sint Hubertus. Deze biedt immers een handig uitgangspunt vanwege de universele symboliek van het hert.  In het gewei verschijnt volgens de legende van Sint Hubertus een kruis. In het beeld ‘Cernunnos’ staat er een blanco amulet tussen het gewei. Het hoofd van het dier is enigszins geabstraheerd zodat er ook menselijke trekken in kunnen ontwaard worden.

Het is aan de beschouwer om dit blanco amulet in te vullen met zijn of haar moreel voorbeeld of leidraad. Dit kan een christelijke figuur zijn, maar evenzeer mensen waar ze naar opkijken zoals bvb Martin Luther King, Nelson Mandela, Mahatma Ghandi, maar ook mensen in hun omgeving of iemands ouder(s) of grootouder(s) die ze een groot moreel gezag toedichten en naar wiens voorbeeld ze willen leven.

Hierbij werd niet geopteerd een universeel godsbeeld te creëren dan wel een beeld dat aanzet tot reflectie.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_gallery interval=”3″ images=”702″ img_size=”large”][/vc_column][/vc_row]